Malkara ilçesi bulunduğu konum itibari ile asırlarca bu vatana birçok şehitler vermiştir. Osmanlı döneminde yapılan savaşlarda verdiği sehitlerin yanında, Balkan harbinde, Çanakkale savaşında ve milli mücadele sırasında vatan ve millet uğruna birçok Malkaralı seve seve canlarını vermişlerdir. Aziz yurdumuzun her köşesi olduğu gibi Malkara'da her karış toprağı semtlerimizin kanları ile sulanmış kutsal topraklardan oluşan bir ilçedir. Tarih boyunca birçok şehit veren ilçenin, özellikle Balkan harbi sırasında verdiği şehitlerin anlamı bambaşkadır.

A) Balkan Harbi Şehitliği

Osmanlı devleti, 19. Yüzyılın başında değişen ve gelişen dünya şartlarına ayak uyduramamanın neticesinde içten ve dıştan yıkılmaya mahkum, bu dönemde emperyalist düşünce ile dünyanın dörtbir tarafına saldırmaya hazır, gözüdönmüş, gözüaç emperyalist devletlerin iştahını kapartan bir imparatorluk haline gelmişti. Çeşitli menfaatlerin yoğun çatıştığı Balkanlarda savaş başlamış ve 1912 yılında Balkan savaşının birinci döneminin sonunda Malkara Bulgar 4 üncü Ordu Birlikleri tarafından işgal edilmiştir. Bulgar orduları, eski Kalivye (Gönence) yolu üzerindeki Gerçem Çeşme yönünden Malkara'ya girdiler.

Şehir içindeki kahvelerde oturan Türk gençlerini sebepsiz yere rahatsız eden Bulgar milisleri ile Türk gençleri arasında kavga çıktı. Türkler, Bulgarları feci şekilde dövdüler. Masalar sandalyeler kırıldı, herkes bu olaydan sonra bir yerlere kaçtı.

Bulgar Komutanlığı olayı incelemeye başladı. Ertesi gün Kurban Bayramıydı. Tarihler 7 Kasım 1912'yi gösteriyordu. Rumeli fatihi Gazi Süleyman Paşa Camiinde Bayram namazını kılan cemaat camiden çıkarken Bulgarlar tarafından toplandı ve halen şehitliğin bulunduğu yere getirildiler. Burada sıra dayağına çekilen ve sorgulanan masum vatandaşlar, kadın, erkek demeden kurşunladılar. Kurşunlanan vatandaşlarımızın sayısı 263 kişidir.

Bu vatandaşlarımızdan tesbit edilen kişiler:

Hacı Hafız Efendi

Afife Hanım

Arapoğulları

Develilerin Mustafa Ağa

Mehmet Uygur’un babası Asım Efendi

Mehmet Uygur’un ağabeyi 16 yaşında Talat İlyas Efendi

Zeynel Hancı ve 3 çocuğu

Zeynel Hancı’nın hikayesi başlıbaşına bir trajedidir. Mehmet Uygur’un kızı Türkan Uygur’dan alınan bilgiye göre; camiden alınan kişiler arasındaki Zeynel Hancı ve 3 çocuğu sıraya dizilmiştir. Bulgar subayı sorar: -Zeynel efendi 3 erkek çocuğun burada, hahgisini öldürelim? Zeynel efendi sigarasını yakar. Hangisini ölüme yollayabilir, düşünür. Bir çocuğu evlidir, diğerleri bekardır. Bekar çocuğu gösterir ve ölüme yollar. Fakat Bulgar milisleri tersini yaparlar ve ilk olarak evli çocuğu kurşunlarlar Sonra bekar çocukları ve en sonunda da Zeynel Hancı’yı vururlar.

Malkara Lisesi öğretmenlerinden Ömer Çalışkan’a göre; 263 vatandaşımızın şehit edildiği Kasap Mahmut’un çöplüğü denen yer, Malkara Askerlik Şubesi Başkanlığının gayretleri ve cami Derneğinin desteği sonucu 1957 -1960 yılları arasında derlenerek, Malkara’ya yakışır bir şekilde park olarak düzenlenmiştir.

1968 yılında bu parka Şehitler Abidesi adı verilerek Belediye Başkanlığınca etraf duvarları yapılmıştır.

Öğretmen İbrahim Özadalı’nın ifadesine göre; Kasap Mahmut Beyin külliyesinin bulunduğu yerin eski adı Işıklar Mahallesiydi. Ahalisinin tamamı yerli Türk ve Müslümanlardan teşekkül ediyordu. İbrahim Beyin çocukluğu 1957 -1960 yılları arasında bu mahallede geçmiştir. Aynı yerde bulunan çeşmenin arkasında derin bir mahzen ve mehzenin içerisinde derin bir sandık bulunuyordu. Sandık açıldığında içinde çeşitli kemikler toplu şekilde görülmüş, zamanla göçen caminin mahzenlerin birinde bu şekilde kemiklerin bulunduğu, tahta sandığın bulunduğu yer bugün Şehitlik Abidesi olarak düzenlenmiştir. Mehzen ve şehitlerimizin kemikleri bugün anıtın tam altında bulunmaktadır.

Şehitlik anıtının üzerinde şu yazılar bulunmaktadır.

“Ey Türk Genci!...

7 Kasım 1912 (1328)

Çarşamba günü Kurban Bayramı sabahı şafakla beraber Bulgarlar tarafından 263 Masum kardaşlarımızın işkence ile burada şehit edildiklerini, Sende Unutma”

B) Küçük Şehitlik

Malkara Gazi Ömer Bey Camii havlusu içinde kalan Küçük Şehitlik ise, cesedi teşhis edilip, cami havlusuna gömülen kişiler arasında Asım Bey ile oğlu İlyas Talat Efendi de bulunmaktadır. Özellikle Bulgarlar tarafından haksız yere şehit edilen 263 kişiden 248'i büyük şehitlikte, 15'i ise Gazi Ömer Bey cami havlusu içinde bulunan ve Cami Derneği tarafından çok güzel bir şekilde mermerlerle kaplanan küçük şehitlikte yatmaktadır. Ruhları şad olsun.

Malkara’nın Bulgar işgalinden kurtuluşu 14 Temmuz 1913 ile 20 Temmuz 1913 günleri arasında oldu.

Kaynakça: T.C Malkara Kaymakamlığı Cumhuriyet'in 75. Yılında Malkara Kitabı (1998)