MALKARA

Camiatik Mahallesi'nde Şehitlik Abidesinin kuzeybatısında yer alır. Bizanslılar zamanında kilise olduğu, Osmanlıların Malkara'yı zaptı sırasında mescite çevrilmiş olduğu söylenmektedir. Batı kapısı üzerindeki kitabeye göre de Yıldırım Beyazıt (1389-1402 ) tarafından Gazi Süleyman Paşa adına camiye çevrildiği anlaşılmakta ise de, yine kitabesinde mevcut 1306 tarihinin neye delalet ettiği belirlememiştir. Sultan Aziz zamanında tamir görmüş, bazı ilaveler sonucunda bu günkü haline gelmiştir.

Vakıflar Genel Müdürlüğündeki kaydına göre 1365 tarihinde yapılmıştır. 1357 (Hicri 758) tarihinde yapılmıştır. 1151 m² alan üzerine 284 m² alan kaplayan caminin cemaat kapasitesi 600 kişidir.

Gazi Süleyman Paşa Camii'nin kitabesinin Türkçe çevrimi aşağıdaki gibidir.

“Bu, Allah'ü tealanın evidir. Bu evi Arap ve Acemin Sultanı, Sultan Selahaddin, kişileri doğru yola sevk etmek üzere insanlar için inşa ettirdi.

Bu öyle bir anıttır ki, gölgesinin altında hayvanlar nallanırdı. Sultan oğlu Sultan olan Beyazid Han, Murat Han'ın oğlu, Murat Han Orhan Han'ın oğlu, Orhan Han Osman Han'ın oğludur. Allah mülklerinde daim kılsın. Devletin, iktidarın ellerindeyken günler güzel geçiyor, isteyen istediği yere yerleşiyordu. Devlet adaletle mukimdi. Her hak sahibi hakkına sahipti. Burası kilise üzerine bina edildi.

Gafururahim olan Allah, kamil müminleri ve kadın, erkek Müslümanlar mağfiret buyursun.”

Bu caminin inşa tarihi; Mübarek ve saygınlığı olan Receb ayının başlangıcında 758 yılında yapıldı. Cami 1306 hicri, 1888/89 miladi yılında Sultan Abdülhamit'in Gazi Süleyman Paşa Camii mihrabından görünüş emriyle büyük bir onarım geçirmiştir. Bu onanma ait kitabe kuzey taç kapısının üzerinde yer alır. Daha sonra bazı ilaveler yapılarak bugünkü haline getirilmiştir. Halen mevcut olan minaresi daha sonra inşa edilmiş ve Süleyman Paşa Camii olmuştur.

Gazi Süleyman Paşa Camii dikdörtgen planlı, derinlemesine sahan düzenlemeli, ahşap sütunlu ve düz dam örtülü Anadolu Selçuklu dönemi Ulu Camii planında yapılmıştır.

Asıl giriş kapısı olan kuzey taç kapısı iç içe kademelerden oluşan daire bir kemerle son bulmuştur. Yine kuzey cephesinde yer alan iki pencerenin kemer çerçeveleri onanının yapıldığı dönemin barok etkilerini gösterir: Çatının yaklaşık bir metre altından dolaşan korniş sistemi de baroğa has özelliktir.

Cami, dış ölçüleriyle simetrik bir plana sahiptir. Güney duvarında mihrabın sağında ve solunda birer pencere aynen kuzey duvarlardaki pencereleri tekrarlar. Doğu ve batı yönleriyle dörder pencere yer alır. Bunlardan, caminin kuzeybatısındaki pencere sonradan kapıya çevrilmiştir.

Cami, orijinalinde olduğu gibi dört ahşap sütunla desteklenen düz dam örtülüdür. Mihrab ve minber Sultan Abdülhamit zamanı onarımında yenilenmiş olup, barok özellikler taşır.

Eski cami, ilk şeklinde bir sıra taş, üç sıra tuğla olarak duvar örgüsü sisteminde yapılmış iken Abdülhamit dönemi onarımında bu taş ve tuğlalar karıştırılmıştır. Yalnız kuzey cephe granit taş kaplama yapılmıştır.

Minare hem yapının ilk şekline, hem de barok dönem onarımı özelliklerine uymamaktadır. Kaide kısmındaki kemer özellikleri karşısındaki çeşme kemerinde esinlenerek yapılmıştır. Ayrıca kuzeybatı köşede cami ile bütünlük gösteren minare yapımın orijinalinde camiden ayrı tutulmuş ve klasik Osmanlı minaresi tarzındaydı.

Kaynakça: T.C Malkara Kaymakamlığı Cumhuriyet'in 75. Yılında Malkara Kitabı (1998)